MedaKitap
Yaz geceleri berrak gökyüzüne baktığımızda yıldızları görüp etkilenmemek elde değil. Milyonlarca yıldız sanki hep birden bize göz kırpıyor gibi görülebilir. Bu manzarayı görüp de etkilenmeyen yok gibidir. Geçmişte de insanlar yıldızlara bakıp etkilenmişler ve onlara doğaüstü güçler yüklemişler. İnsanların yıldızlardan ne kadar etkilendiğini sözcüklerin izini sürerek öğrenebiliyoruz. Sümerler zamanında İnanna adıyla bilinen ve sonraları Babil-Asur uygarlıklarınca İştar olarak adlandırılan tanrıçanın adı, “yıldız” anlamına geliyordu. Yıldız anlamındaki bu söz, sonraları farklı uygarlıklara benzer inanış biçimiyle geçti. Fenikelilerin Aştoret adıyla taptığı tanrıça inancı sonraları Yunanlılara Astarte olarak geçti. Yine “astron” ve “aster” gibi sözcükler bu sözcükten türedi. Latincedeki astrum ve Farsçadaki sitare sözcükleri de aynı kökten olan ve yıldız anlamına gelen sözcükler. Günümüz modern dillerinde bu kökün izlerini hâlâ görüyoruz. Star, Astro, astral, gibi sözcüklerin kökeninde İştar adını kolayca fark edebiliyoruz. Benzer biçimde yıldızlara giden kişi anlamında astronot sözcüğü günümüzde yaygın olarak kullanılıyor.
Dilimizde kullandığımız yıldız sözcüğüyse eski Türkçedeki “yulduz”un günümüze gelmiş hali. Sözcük, “parlayan”, “ışıldayan” anlamına geliyor.
Güneşimizin içinde bulunduğu galaksinin adına biz samanyolu diyoruz. Batı’daki adıysa “süt yolu” anlamına gelen Milk Way ya da Milchstrasse gibi sözcüklerle ifade ediliyor. Nitekim galaksi sözcüğünün kökeni eski Yunanca’daki, bizim galaksimizi belirtmek üzere kullanılan “sütlü, süt gibi, sütsü” anlamlarına gelen galaxias sözcüğü ya da “süt dairesi” anlamındaki kyklos galaktikos deyisi. Eski Yunan efsanelerine göre tanrıların kralı olan Zeus, ölümlü bir kadından olan oğlu Herakles’i (Herkül) emzirmesi için gizlice tanrıça Hera’nın koynuna bırakır. Çocuk süt emmeye başladığında uyanıp olayın farkına varan Hera, bu yabancı çocuğu tuttuğu gibi fırlatır fakat bu sırada göğsünden fışkıran bir miktar süt uzaya yayılır ve galaksiyi oluşturur.
